طراحی تعاملی یا Interaction Design ، به اختصار : IxD عبارت است از طراحی سیستم های محاوره‌ای یا Interactive برای پشتیبانی از شیوه‌هایی که مردم در زندگی روزمرهٔ خود برای ارتباط و تعامل به کار می‌گیرند.به جز این، طراحی تعاملی را طراحی فضاهایی برای تعاملات و ارتباطات انسانی و «چیستی و چگونگی تعاملات روزانهٔ ما با کامپیوتر نیز تعریف کرده‌اند.طراحی تعاملی می‌کوشد با در نظر گرفتن کاربردپذیری، محصولات را طوری طراحی کند که استفاده از آنها - از دیدگاه کاربر - راحت، کارا، و دلپذیر باشد. هدف طراحی تعاملی، ارتقای کیفیت تجربهٔ کاربری است. اصطلاح "طراحی تعاملی" یک واژهٔ چتری است که جنبه‌های گوناگونی از طراحی را پوشش می‌دهد، از جمله: طراحی واسط کاربر، طراحی نرم‌افزار، طراحی کاربر-محور، طراحی محصول، طراحی وب، و طراحی سامانه‌های محاوره‌ای. از آنجا که طراحی تعاملی، یک مهارت میان‌رشته‌ای است، متخصصین این حوزه باید با علوم گوناگونی آشنایی داشته باشند؛ از جمله: روانشناسی، ارگونومی، طراحی صنعتی، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، گرافیک، انفورماتیک، و غیره. طراحی تعاملی در حقیقت نگاه جامعی به رابطه بین طراحی مصنوعات و مفاد اجتماعی فرهنگی و اقتصادی ان دارد . مفهوم طراحی تعاملی حول محور طراحی شکل مصنوعات , محصولات و خدمات برای ارائه هر چه بهتر تجربه کاربر می چرخد. یک فرصت برای ایجاد یک رشته طرح های جدید و راه حل های تخیلی و جذاب در یک دنیای مجازی است که که در آن می توان رفتارها، انیمیشن، همچنین اشکال و صداها را طراحی کرد.طراحی تعاملی، از چهار فعالیت اصلی تشکیل میشود : اول : شناسایی نیازها (Needs) و تعیین ضروریات (Requirements) برای محقق‌کردن یک تجربهٔ کاربری ، دوم : تهیه چند طرح مختلف (Alternative Designs) که توانایی برآورده‌ساختن ضروریات فوق را داشته باشند؛ ساخت نسخه‌های محاوره‌ای از طرح‌ها، به گونه‌ای که بتوان آنها را مورد مطالعه و ارزیابی قرار داد، سوم : ارزیابی آنچه که در دست ساخت است، و بررسی تجربهٔ کاربری که از طریق آن حاصل میشود.
تعامل انسان و کامپیوتر Human-computer interaction
تعامل انسان و کامپیوتر Human-computer interaction به دانش و فناوری مدرن و پرتنوع مطالعه، طراحی، اجراء، و ارزیابی سامانه‌های محاسباتی درگیر در محاورات و تعاملات مابین کاربران انسانی از یک سو، و رایانه‌ها و عامل‌های هوشمند نرم‌افزاری از سوی دیگر می گویند.در واقع رشته ای است در رابطه با طراحی، ارزیابی و اجرای محاسبات تعاملی سیستم برای استفاده انسان به وسیله ی مطالعه پدیده های بزرگ پیرامون. تعامل انسان و کامپیوتر همچنین به عنوان قابلیت استفاده از رابط تعریف می شود. این رشته، علم بررسی تعامل انسان و رایانه است. در واقع این علم نقطه تقاطع علوم رایانه و علوم رفتارشناسی طراحی و چند علم دیگر است. ارتباط و تعامل انسان و رایانه از طریق واسط اتفاق می‌افتد؛ که شامل نرم‌افزار و سخت‌افزار است. یک تعریف دقیق آن این است: علم تعامل انسان و رایانه یک رشته مرتبط با طراحی، ارزیابی و پیاده‌سازی سیستم‌های محاسباتی متقابل برای استفاده انسان در مطالعه پدیده‌های مهم پیرامون اوست. این رشته شاخه‌هایی از هر دو طرف درگیر را شامل میشود؛ مثلاً گرافیک کامپیوتری، سیستم عامل، زبان‌های برنامه‌نویسی، تئوری ارتباطات و طراحی‌صنعتی برای قسمت کامپیوتری زبان‌شناسی، روانشناسی و کارایی انسان برای قسمت انسانی آن.
پروتوتایپ Prototype چیست ؟
پروتوتایپ Prototype به معنای پیش‌نمونه، نمونه اولیه و مدلی از محصول است که برای آزمایش یک مفهوم یا فرآیند ساخته شده است. این مفهوم در زمینه های مختلف از جمله معناشناسی، طراحی، الکترونیک و برنامه نویسی نرم افزار استفاده می شود. نمونه اولیه به طور کلی برای ارزیابی طراحی جدید به منظور افزایش دقت توسط تحلیلگران سیستم و کاربران استفاده می شود. پرتوتایپ به جای اینکه بصورت فرضی یا تئوری کارکرد محصول را نشان دهد، به عنوان یک نمونه واقعی کار می کند. کلمه پروتوتایپ از کلمه یونانی پروتیپون(πρωτότυπον)، به معنای شکل اولیه، گرفته شده است. تهیه پروتوتایپ به تولیدکننده محصول و همچنین به کاربر امکان می‌دهد گام‌به‌گام آن را آزمایش کند. در نتیجه تیم طراحی و مشاهده خواهد نمود که کاربر با چه نوع مشکلات احتمالی سروکار دارد. هنگام طراحی محصول عینی مانند ماوس رایانه، طراحان از مواد مختلفی که امکان آزمایش امکانات اولیه‌ی محصول را به آنها می‌دهد، استفاده می‌کنند. امروزه چاپگرهای سه‌بُعدی تولید پروتوتایپ را سریع و کم‌هزینه کرده‌اند، در نتیجه طراحان می‌توانند پیش از تأیید یک طرح خاص، نمونه‌های قابل‌آزمایش و قابل‌استفاده‌ی آن را بررسی کنند.
پروتوتایپ در فرآیند طراحی
اسکچ : یک نقاشی استاتیک می باشد که به صورت دستی انجام میشود و طرح ان از لحاظ راحتی و کاربر پسند بودن در سطح پایین / متوسط است.
قاب سازی : یک تشریح ساختاری است که به صورت دستی یا نرم‌افزاری انجام میشود و طرح ان از لحاظ راحتی و کاربر پسند بودن در سطح پایین است.
پروتوتایپ کاغذی : یک نمونه ی اولیه مبتنی بر کاغذ است که به صورت دستی انجام میشود و طرح ان از لحاظ راحتی و کاربر پسند بودن می‌تواند در سطح پایین یا بالا باشد.
نمونه سازی : تمرکز این سطح بر طراحی بصری می باشد و به صورت دستی انجام می شود.طرح ان از لحاظ راحتی و کاربر پسند بودن می‌تواند در سطح بالا باشد.
قابلیت استفاده
قابلیت استفاده به ان معنی است که تا چه حد یک محصول می‌تواند توسط کاربران خاص برای رسیدن به اهداف مشخص با اثربخشی، بهره وری و رضایت در یک زمینه مشخص مورد استفاده قرار گیرد. قابلیت استفاده در رابطه با اثربخشی ,بهره وری و رضایت است . اثربخشی : دقت و تکامل برای دستیابی کاربران به اهداف مشخص. بهره وری : عملی کردن نیاز کاربر. رضایت : علاقه‌مندی کاربر به استفاده از سیستم.
تجربهٔ کاربری User Experience به اختصار : UX
تجربهٔ کاربری User Experience به اختصار UX شامل رفتارها، نگرش‌ها و احساسات یک کاربر دربارهٔ استفاده از یک محصول، سامانه یا سرویس خاص است. تجربهٔ کاربری جنبه‌های کاربردی، تجربه شده، اثرگذار به صورت عاطفی، معنادار و ارزش‌مند تعامل انسان و رایانه و مالکیت محصول را در بر می‌گیرد. علاوه بر این، برداشت یک فرد از جنبه‌های مختلف یک سامانه مانند سودمندی، کاربری آسان و کارایی نیز در گسترهٔ تجربهٔ کاربری قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، تجربهٔ کاربری همان خاطره‌ای است که با استفاده از یک محصول، سامانه یا سرویس در ذهن کاربر نقش می‌بندد. از آن جایی که تجربهٔ کاربری دربارهٔ ادراک‌های فردی و تفکراتی در رابطه با سامانه است، می‌تواند ماهیتاً تا حدی به عنوان یک امر ذهنی، نظری و درونی (سوبژکتیو) در نظر گرفته شود. همچنین تجربهٔ کاربری یک مفهوم پویا است که به طور مداوم در طول زمان با توجه به تغییرات در شرایط استفاده و نیز گسترش یافتن زمینه‌های کاربرد آن، تغییر می‌کند. استاندارد بین‌المللی ارگونومی‌های تعامل انسان و سامانه (بخش ۲۱۰ از استاندارد ISO-9241)، تجربهٔ کاربری را «برداشت‌های یک فرد و واکنش‌هایی که از استفاده یا انتظار استفادهٔ وی از یک محصول، سامانه یا سرویس ناشی میشود» تعریف می‌کند. بنا به این تعریف، تجربهٔ کاربری تمام احساسات، باورها، اولویت‌ها، برداشت‌ها، واکنش‌های جسمی و روانی، رفتارها و دست‌آوردهای کاربران که پیش از استفاده، در حین استفاده و پس از استفاده رخ می‌دهد را شامل میشود. این استاندارد همچنین سه عامل سامانه، کاربر و زمینهٔ استفاده را عواملی می‌داند که تجربهٔ کاربری را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هم چنین SEO و UX وجه مشترک های بسیار بیشتر از آن چیزی که تصور می کنید، باهم دارند. به عنوان مثال، خوانا و روشن بودن، اطلاعات مفید و کاربردی با کلمات کلیدی و متن با کیفیت، کاربر پذیری و ساده بودن و ... از جمله اهداف اصلی SEO و UX هستند. به عنوان مثال تصاویر همیشه باعث جذب مخاطب نمی شود. اگر تصاویر باکیفیت استفاده کنید ( خیلی برای سایت سنگین می شود) هم چنین برای سرعت لود سایت شما مضر است. و این موضوع باعث آسیب به هم بخش SEO میشود و هم UX. تجربه کاربری به صورت عمیقی با علم بازاریابی و روانشناسی گره خورده است. علاوه بر استاندارد ISO، تعریف‌های متعدد دیگری برای تجربهٔ کاربری وجود دارد که برخی از آنها به صورت دقیق‌تر مورد مطالعه قرار گرفته اند.اصطلاح تجربهٔ کاربری توسط دونالد نورمن در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰ ابداع شد و کاربرد گستره‌تری پیدا کرد.
رابط کاربری User Interface به اختصار : UI
رابط کاربری، واسط کاربری User Interface به اختصار : UI فضایی است که تعامل میان انسان و ماشین در آن رخ می‌دهد. رابط کاربری، بخش دیدنی و قابل‌تعامل یک ابزار است که کاربر مستقیماً با آن سروکار دارد. این اصطلاح را میانای کاربری، میانجی کاربری هم ترجمه کرده‌اند. هدف از این تعامل، اجازه دادن به اجرا و کنترل ماشین از سمت انسان است، در حالی که ماشین به‌طور هم‌زمان اطلاعاتی را بازخورد می‌دهد که به فرآیند تصمیم‌گیری اپراتورها کمک می‌کند. این به‌طور کلی به این معنی است که اپراتور باید حداقل ورودی را برای دستیابی به خروجی مورد نظر ارائه دهد و همچنین دستگاه خروجی‌های نامطلوب را برای کاربر به حداقل برساند. رابط‌های کاربر از یک یا چند لایه تشکیل شده‌اند، از جمله رابط انسان و ماشین (HMI) که ماشین‌ها را با سخت‌افزار ورودی فیزیکی مانند صفحه‌کلید، ماوس یا تجهیزات بازی و سخت‌افزار خروجی مانند نمایشگرهای کامپیوتر، بلندگوها و چاپگرها وصل می‌کند. دستگاهی که HMI را پیاده‌سازی می‌کند، دستگاه رابط انسانی (HID) نامیده میشود. اصطلاحات دیگر برای رابط انسان و ماشین عبارتند از رابط انسان و ماشین (MMI) و هنگامی که ماشین مورد نظر یک کامپیوتر است، رابط انسان و کامپیوتر. لایه‌های رابط کاربری اضافی ممکن است با یک یا چند حواس انسان تعامل داشته باشند، از جمله: رابط کاربری لمسی (لمس)، رابط بینایی (بینایی)، رابط کاربری شنوایی (صدا)، رابط کاربری بویایی (بو)، رابط کاربری تعادل (تعادل)، و رابط چشایی (چشایی). رابط‌های کاربری ترکیبی (CUI) رابط‌هایی هستند که با دو یا چند حواس تعامل دارند. رایج‌ترین CUI یک رابط کاربری گرافیکی (GUI) است که از یک رابط کاربری لمسی و یک رابط کاربری بصری که قادر به نمایش گرافیک است، تشکیل شده‌است. هنگامی که صدا به یک رابط کاربری گرافیکی اضافه میشود، به یک رابط کاربری چندرسانهای (MUI) تبدیل میشود.
.
سه دستهٔ کلی از CUI وجود دارد: استاندارد، مجازی و افزوده. CUI استاندارد از دستگاه‌های رابط انسانی استاندارد مانند صفحه‌کلید، ماوس و مانیتور کامپیوتر استفاده می‌کند. وقتی CUI دنیای واقعی را برای ایجاد واقعیت مجازی مسدود می‌کند، CUI مجازی است زیرا از یک رابط واقعیت مجازی استفاده می‌کند. وقتی CUI دنیای واقعی را مسدود نمی‌کند و واقعیت افزوده ایجاد می‌کند، CUI تقویت میشود و از یک رابط واقعیت افزوده استفاده می‌کند. هنگامی که یک رابط کاربری با تمام حواس انسان تعامل داشته باشد، به آن رابط کیفی گفته میشود که نام آن برگرفته از نظریهٔ کیفیات ذهنی است. رابط واقعیت افزوده حس، که در آن X تعداد حواس است.هنگامی که رابط‌های واقعیت مجازی با بوها و لمس‌ها ارتباط برقرار می‌کنند، گفته میشود که رابط واقعیت مجازی ۴ حسی است. رابط کاربر یا رابط انسان و ماشین بخشی از ماشین است که تعامل انسان و ماشین را مدیریت می‌کند. سوئیچ‌ها، صفحه‌کلید و صفحه‌نمایش‌های لمسی نمونه‌هایی از بخش فیزیکی رابط ماشین انسانی هستند که می‌توانیم آنها را ببینیم و لمس کنیم. در سیستم‌های پیچیده، رابط انسان و ماشین معمولاً کامپیوتری است. اصطلاح رابط انسان و کامپیوتر به این نوع سیستم اشاره دارد. مهندسی رابط‌های انسان و ماشین با در نظر گرفتن ارگونومی (عوامل انسانی) افزایش یافته‌است. رشته‌های مربوطه مهندسی عوامل انسانی (HFE) و مهندسی کاربر (UE) بخشی از مهندسی سیستم‌ها هستند.
رابط کاربر یا رابط انسان و ماشین بخشی از ماشین است که تعامل انسان و ماشین را مدیریت می‌کند. سوئیچ‌ها، صفحه‌کلید و صفحه‌نمایش‌های لمسی نمونه‌هایی از بخش فیزیکی رابط ماشین انسانی هستند که می‌توانیم آنها را ببینیم و لمس کنیم. در سیستم‌های پیچیده، رابط انسان و ماشین معمولاً کامپیوتری است. اصطلاح رابط انسان و کامپیوتر به این نوع سیستم اشاره دارد. مهندسی رابط‌های انسان و ماشین با در نظر گرفتن ارگونومی (عوامل انسانی) افزایش یافته‌است. رشته‌های مربوطه مهندسی عوامل انسانی (HFE) و مهندسی کاربر (UE) بخشی از مهندسی سیستم‌ها هستند.
رابط کاربری گرافیکی یا واسط کاربر به اختصار GUI
رابط کاربری گرافیکی یا واسط کاربر مجموعه‌ای از نشانه‌های گرافیکی نمایش داده شده بر روی یک نرم‌افزار است که در آن کاربر به جای تایپ فرمان‌های بلند و پیچیده از اعلان فرمان، با اشاره بر نمایش‌های تصویری بر روی صحنه تصویر، پرونده‌ها، برنامه‌ها یا فرمان‌های گوناگون را انتخاب می‌کند. به عبارتی ساده‌تر، یک محیط گرافیکی که نرم‌افزارهای کامپیوتر ، برای راهنمایی و کاربری بهتر انسان بکار می‌گیرند رابط کاربر گرافیکی نامیده میشود. این نما، چگونگیِ روش کاربریِ رایانه را، توسط انسان، بهبود می‌بخشد و روشی است گرافیکی برای نمایش نرم‌افزار سیستم‌عامل رایانه، به کاربرانش. در رایانه‌های قدیمی‌تر، این نما، مجموعه‌ای بود از نشان‌های تایپی نشان داده شده بر صفحه نمایشگر. در رایانه‌های امروزی اما، نمای گرافیکی کاربری مجموعه‌ای است از نشان‌ها و پس زمینه‌ها و کلیدهایی زیبا و رنگین، برای بهبود رابطه انسان-ماشین در راستای بهبود کاربری کارایی بهتر. برخی این واژه را «نمای گرافیکی کاربر»، «میانای نگاره‌ای کاربر»، یا «میانجی نگاره‌ای کاربر» هم ترجمه کرده‌اند. برنامه‌های کاربردی که در ویندوز اجرا می‌شوند، از مجموعه ثابتی از فهرست‌های گزینش عمودی، جعبه‌های محاوره‌ای و سایر عناصر گرافیکی مانند نوارهای مرور یا scroll bar و شمایل‌ها یا icon استفاده می‌کنند. این ثبات میان عناصر گرافیکی، مزیت عمده‌ای برای کاربر است، زیرا با یادگرفتن نحوهٔ کار با رابط می‌تواند از آن در تمام برنامه‌های در حال اجرا در همان محیط استفاده کند. در بحث طراحی وب (طراحی وب سایت)، رابط گرافیکی کاربری یک سایت، شامل نشان‌ها، پس زمینه‌ها، منوها و روش چیدمان و نشان دادن محتوای یک صفحه وب، و چگونگی ایجاد کلیدهایی برای جهت یابی یا کاربران، در صفحه‌های وب است.
GUI و تفاوت آن با UI : این عبارت، مفهومی ریشه گرفته از نمای کاربری یا UI است، با این تفاوت که نمای کاربری، مفهومی کلی‌تر است، و به چگونگی رابطه پایاپای و متقابل انسان-ماشین (کاربری) می‌پردازد، در حالیکه رابط گرافیکی کاربری، روش نمایش گرافیکی این کاربری است، و محیطی گرافیکی که انسان، برای کاربرد کامپیوتر با آن سروکار دارد.
اصطلاحات فنی
بین رابط کاربری و رابط اپراتور یا رابط انسان و ماشین (HMI) تفاوت وجود دارد. اصطلاح «رابط کاربری» اغلب در زمینهٔ سیستم‌های کامپیوتری (شخصی) و دستگاه‌های الکترونیکی استفاده میشود. جایی که شبکه‌ای از تجهیزات یا رایانه‌ها از طریق MES (سیستم اجرایی تولید) - یا میزبان برای نمایش اطلاعات به هم مرتبط هستند.رابط انسان و ماشین (HMI) معمولاً برای یک ماشین یا قطعه از تجهیزات است و شیوهٔ رابط بین انسان و تجهیزات/ماشین است. رابط اپراتور، رابطی است که توسط آن چندین قطعه از تجهیزات که توسط یک سیستم کنترل میزبان به هم متصل شده‌اند دسترسی یا کنترل می‌شوند. این سیستم ممکن است چندین رابط کاربری را برای خدمات‌رسانی به انواع مختلف کاربران قرار دهد. به عنوان مثال، یک پایگاه دادهٔ کامپیوتری کتابخانه ممکن است دو رابط کاربری فراهم کند، یکی برای کاربران کتابخانه (مجموعهٔ محدودی از عملکردها، بهینه‌سازی‌شده برای سهولت استفاده) و دیگری برای پرسنل کتابخانه (مجموعهٔ وسیعی از عملکردها، بهینه‌سازی‌شده برای کارایی). رابط کاربری یک سیستم مکانیکی، یک وسیلهٔ نقلیه یا یک تأسیسات صنعتی گاهی اوقات به عنوان رابط انسان و ماشین (HMI) نامیده میشود. HMI اصلاحی از اصطلاح اصلی MMI (رابط انسان و ماشین) است.از انواع رابط های کاربری یا ui می‌توان به one ui سامسونگ miui شیائومی Emui هواوی ios اپل یاد کرد.
